Παρακαλώ επιλέξτε από τη λίστα στα αριστερά.

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 4399/2016

ΣΚΟΠΟΣ:
Σκοπός του παρόντος είναι η προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό στους περιβαλλοντικούς πόρους και την υποστήριξη λιγότερο ευνοημένων περιοχών της χώρας, η αύξηση της απασχόλησης, η βελτίωση της συνεργασίας και η αύξηση του μέσου μεγέθους των επιχειρήσεων, η τεχνολογική αναβάθμιση, η διαμόρφωση μιας νέας εξωστρεφούς εθνικής ταυτότητας (branding), η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας και έντασης γνώσης, η μετακίνηση στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας για την παραγωγή πιο σύνθετων προϊόντων, η εξοικονόμηση των φυσικών πόρων στην προοπτική μιας κυκλικής οικονομίας, η προσφορά καλύτερων υπηρεσιών, η προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων και εν τέλει η εξασφάλιση καλύτερης θέσης της χώρας στο Διεθνή Καταμερισμό Εργασίας.

---

 

ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ :

Στα καθεστώτα ενισχύσεων του παρόντος νόμου υπάγονται επενδυτικά σχέδια των παρακάτω τομέων:

•Γεωργία, δασοκομία και αλιεία (ΚΑΔ 01 έως 04)
•Μεταποίηση με εξαίρεση τους τομείς του χάλυβα, των συνθετικών ινών, και της ναυπηγίας (ΚΑΔ 10 έως 33)
•υβριδικών σταθμών ΑΠΕ στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) με εγγυημένη ισχύ μέχρι 5 MW
•παραγωγής θερμότητας και ψύξης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
•ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης
•παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων τα οποία δεν είναι βασιζόμενα σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης
•μονάδων συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ
•Παραγωγής ηλεκτρική ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά έργα εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 15MW
•Υπηρεσίες αφαλάτωσης θαλασσινού νερού αποκλειστικά με χρήση ΑΠΕ
•Επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης (ΚΑΔ 37 έως 39)
•Εκμετάλλευση ταξί (ΚΑΔ 49.32)
•Υπηρεσίες μετακόμισης (ΚΑΔ 49.42)
•Μεταφορές μέσω αγωγών (ΚΑΔ 49.5)
•Υπηρεσίες τουριστικών λιμανιών (ΚΑΔ 52.22.11.05)
•Υπηρεσίες λειτουργίας υδατοδρομίων (ΚΑΔ 52.22.11.06)
•Υπηρεσίες μεταφοράς με διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού προς τρίτους (logistics) (ΚΑΔ 52.29.19.03)
•Εκδοτικές δραστηριότητες (ΚΑΔ 58)
•Παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο και τηλεοπτικών προγραμμάτων, ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις (ΚΑΔ 59)
•Τηλεπικοινωνίες (ΚΑΔ 61)
•Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών (ΚΑΔ 62)
•Δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας (ΚΑΔ 63)
•Άλλες επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (σχέδιο φωτογραφήσεις κλπ) (ΚΑΔ 74)
•Υπηρεσίες βιβλιοθηκών (ΚΑΔ 91.01.11)
•Δραστηριότητες μουσείων (ΚΑΔ 91.02)

Στον τομέα του τουρισμού, κατ’ εξαίρεση υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων επενδυτικά σχέδια με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• ίδρυσης ή επέκτασης ξενοδοχειακών μονάδων τουλάχιστον τριών (3) αστέρων,
• εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων που ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον τριών (3) αστέρων αφού παρέλθει πενταετία από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας ή από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης επένδυσης εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής της μονάδας. 
• επέκτασης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων που έχουν διακόψει τη λειτουργία τους, με την προϋπόθεση ότι στο διάστημα διακοπής δεν έχει γίνει αλλαγή χρήσης του κτηρίου και ότι μέσω της επέκτασης ή του εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον τριών (3) αστέρων,
• ίδρυσης, επέκτασης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής Τουριστικών Οργανωμένων Κατασκηνώσεων (camping), τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον τριών (3) αστέρων,
• ίδρυσης και εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων εντός χαρακτηρισμένων παραδοσιακών ή διατηρητέων κτηρίων, τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον δύο (2) αστέρων,
• σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, όπως ορίζονται στο 4276/2014
• εγκαταστάσεων Ειδικής Τουριστικής Υποδομής {συνεδριακά κέντρα, γήπεδαγκολφ, τουριστικοί λιμένες, χιονοδρομικά κέντρα, θεματικά πάρκα, εγκαταστάσεις ιαματικού τουρισμού [μονάδες ιαματικής θεραπείας, κέντραιαματικού τουρισμού−θερμαλισμού, κέντρα θαλασσοθεραπείας, κέντρααναζωογόνησης (spa)], κέντρα προπονητικού αθλητικού τουρισμού, ορειβατικά καταφύγια, αυτοκινητοδρόμια}, όπως αυτές ορίζονται στο ν. 4276/2014 (Α΄ 155),
• εγκαταστάσεων αγροτουρισμού ή οινοτουρισμού, όταν υποβάλλεται επενδυτικό σχέδιο από σχηματισμούς συνέργειας και δικτύωσης (clusters - συστάδες),
• ίδρυσης ξενώνων φιλοξενίας νέων, εφόσον οι δικαιούχοι είναι συνεταιρισμοί, Κοιν. Σ.Επ, Ομάδες Παραγωγών, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ)
• τουρισμός υγείας και ιατρικός τουρισμός όπως θα οριστεί σε σχετική ΥΑ.

---

ΕΠΙΛΕΞΙΜΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ:

• δημιουργία νέας μονάδας,
• επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας,
• διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν έχουν παραχθεί ποτέ σε αυτήν, (εφόσον η επένδυση υπερβαίνει κατά 200% τα στοιχεία ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου)
• θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης
μονάδας, (εφόσον η επένδυση υπερβαίνουν τις αποσβέσεις των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται με τη δραστηριότητα, η οποία πρόκειται να εκσυγχρονιστεί, κατά τη διάρκεια των τριών προηγούμενων οικονομικών ετών)
• απόκτηση του συνόλου στοιχείων ενεργητικού, που ανήκουν σε επιχειρηματική εγκατάσταση που έχει κλείσει και η οποία αγοράζεται από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης.

---

ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΥΠΑΓΟΜΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ:

• ατομική επιχείρηση,
• εμπορική εταιρεία,
• συνεταιρισμός,
• Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν. Σ.Επ.)
• Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ),
• Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ)
• υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες
• επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη μορφή κοινοπραξίας
• δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους, εφόσον:
αα. δεν τους έχει ανατεθεί η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού,
ββ. δεν έχει ανατεθεί από το κράτος αποκλειστικά σε αυτούς η προσφορά υπηρεσιών,
γγ. δεν επιχορηγείται η λειτουργία τους με δημόσιους πόρους για το διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεων του άρθρου 21.

ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ:

• μεγάλες επιχειρήσεις, 500.000 ευρώ,
• μεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς, clusters, 250.000 ευρώ
• μικρές επιχειρήσεις 150.000 ευρώ,
• πολύ μικρές επιχειρήσεις 100.000 ευρώ
• Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις 50.000 ευρώ

---

ΕΙΔΗ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΩΝ: 

• Φορολογική απαλλαγή που συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης
• επιχορήγηση
• επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (έως 7 έτη)
• επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης
• σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείου συμμετοχών

---

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ:

Α. Φορολογική απαλλαγή

• Το δικαίωμα έναρξης χρήσης της ωφέλειας του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου από το αρμόδιο όργανο ελέγχου και με την προϋπόθεση της προηγούμενης κάλυψης από την επιχείρηση του συνόλου της ίδιας συμμετοχής,
• Ο φορέας δύναται να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής εντός δεκαπέντε (15) φορολογικών ετών από το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος χρήσης της ωφέλειας με τους ακόλουθους, σωρευτικά, περιορισμούς:

- η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει, κατ΄ έτος, το είκοσι τοις εκατό(20%) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, με εξαίρεση την περίπτωση της μη πλήρους αξιοποίησής του κατά τα προηγούμενα φορολογικά έτη λόγω έλλειψης επαρκών κερδών. Στην περίπτωση αυτή τυχόν εναπομείναν ποσό ενίσχυσης από προηγούμενα φορολογικά έτη προστίθεται στο ως άνω υπολογιζόμενο μέγιστο ετήσιο ποσό δικαιούμενης ενίσχυσης,
- η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, μέχρι το φορολογικό έτος της έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

• Το ποσό της δικαιούμενης ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής για το τμήμα του εξοπλισμού του επενδυτικού σχεδίου, που αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση, προσδιορίζεται για κάθε φορολογικό έτος ως ποσοστό επί του τμήματος της αξίας κτήσης του εξοπλισμού, το οποίο εμπεριέχεται στα μισθώματα που καταβλήθηκαν μέχρι τη λήξη του φορολογικού έτους,
• Το κατ’ έτος αναλωθέν ποσό της φορολογικής απαλλαγής εμφανίζεται σε ειδικό αποθεματικό και αντίστοιχο λογαριασμό στα βιβλία της επιχείρησης, που σχηματίζεται από το φόρο εισοδήματος, ο οποίος δεν καταβλήθηκε λόγω της παρεχόμενης φορολογικής απαλλαγής.

Β. Επιχορήγηση

• Ποσό που ανέρχεται μέχρι το πενήντα τοις εκατό (50%) της εγκεκριμένης επιχορήγησης δύναται να καταβάλλεται μετά την πιστοποίηση της υλοποίησης του 50% του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου, 
• Το υπόλοιπο ποσό της επιχορήγησης, ή το σύνολό της καταβάλλεται μετά την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης,
• Τα ποσά της επιχορήγησης δεν αφαιρούνται από την αξία των επενδυτικών δαπανών προκειμένου να γίνει προσδιορισμός των φορολογητέων κερδών,
• Η επιχορήγηση καταβάλλεται απευθείας μέσω ηλεκτρονικής πληρωμής σε τραπεζικό λογαριασμό του φορέα του επενδυτικού σχεδίου και δεν επιτρέπεται η εκχώρησή της σε τρίτους. Κατ΄ εξαίρεση είναι δυνατή η εκχώρηση της απαίτησης του ποσού της επιχορήγησης σε Τραπεζικά Ιδρύματα για την παροχή βραχυπρόθεσμου δανεισμού ισόποσου της εκχωρούμενης επιχορήγησης, που χρησιμοποιείται για την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου. Στις περιπτώσεις αυτές η καταβολή της επιχορήγησης γίνεται απευθείας στην Τράπεζα με την οποία έχει υπογραφεί η σύμβαση εκχώρησης της απαίτησης, εφόσον κάθε φορά έχει αναληφθεί ισόποσο τουλάχιστον της καταβαλλόμενης επιχορήγησης τμήμα του βραχυπρόθεσμου αυτού δανείου.

Γ. Επιδότηση Χρηματοδοτικής Μίσθωσης

• Η έναρξη της καταβολής της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης δύναται να πραγματοποιείται μετά την πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου της εγκατάστασης στη μονάδα του συνόλου του μισθωμένου εξοπλισμού σύμφωνα με τη σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης.
• Η επιδότηση καταβάλλεται ανά εξάμηνο και μετά την εκάστοτε πληρωμή των δόσεων του μισθώματος εκ μέρους του φορέα της επένδυσης. Το ποσό που καταβάλλεται υπολογίζεται επί της αξίας απόκτησης του εξοπλισμού, το οποίο εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα ποσοστά ενισχύσεων και με τον περιορισμό της μη υπέρβασης της καταβολής του εξήντα τοις εκατό (60%) του εγκεκριμένου ποσού μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου.
• Είναι δυνατή η προεξόφληση των δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης από τον φορέα της επένδυσης μόνο για τους τελευταίους δώδεκα (12) μήνες της σύμβασης μίσθωσης, όπως αυτή έχει εγκριθεί από την αρμόδια υπηρεσία.
• Τα ποσά της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν αφαιρούνται από την αξία των επενδυτικών δαπανών προκειμένου να γίνει προσδιορισμός των φορολογητέων κερδών.

Δ. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης.

• Η έναρξη της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης δύναται να πραγματοποιείται μετά την πιστοποίηση από το αρμόδιο όργανο ελέγχου της δημιουργίας των συνδεόμενων με το επενδυτικό σχέδιο θέσεων εργασίας,
• Η επιδότηση καταβάλλεται ανά εξάμηνο και μετά την εκάστοτε πληρωμή του μισθολογικού κόστους εκ μέρους του φορέα της επένδυσης, με τον περιορισμό της μη υπέρβασης της καταβολής του εξήντα τοις εκατό (60%) του εγκεκριμένου ποσού μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.

Τα ποσά της ληφθείσας επιχορήγησης, επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης, επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, καθώς και απαλλαγής από καταβολή φόρου, εμφανίζονται σε λογαριασμό ειδικού αποθεματικού και σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής του, πριν από 3, 5 ή 7 έτη (ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης) από την ολοκλήρωση της επένδυσης , επιστρέφονται και επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από τον ν.4174/2013 (Α΄170). Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησης μέρους ή του συνόλου του αποθεματικού μετά την παρέλευση του ως άνω διαστήματος, προστίθεται στα κέρδη της επιχείρησης και φορολογείται στο φορολογικό έτος, κατά το οποίο έλαβε χώρα η διανομή ή ανάληψη του αντίστοιχου ποσού του αποθεματικού, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας.

---

ΥΨΗ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ:

Οι μέγιστες ενισχύσεις που μπορούν να λάβουν τα επενδυτικά σχέδια για τις δαπάνες των περιφερειακών ενισχύσεων είναι:

Για επενδυτικά σχέδια έως 50.000.000 ευρώ

• Μικρές είναι οι επιχειρήσεις με λιγότερα από 50 εργαζόμενους (ΕΜΕ) προσωπικό και κύκλο εργασιών ή σύνολο ενεργητικού μικρότερο από 10.000.000 ευρώ
• Μεσαίες είναι οι επιχειρήσεις με λιγότερα από 250 εργαζόμενους (ΕΜΕ) προσωπικό και κύκλο εργασιών μικρότερο από 50.000.000 ευρώ ή σύνολο ενεργητικού μικρότερο από 43.000.000 ευρώ

Στις περιοχές Β και Γ του πίνακα σε μεγάλες επιχειρήσεις επιτρέπεται επένδυση μόνο για νέα οικονομική δραστηριότητα στη συγκεκριμένη περιοχή.

Για τα επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των πενήντα (50) εκατομμυρίων ευρώ (μεγάλα επενδυτικά σχέδια) το ανώτατο ποσό ενίσχυσης προσδιορίζεται ως εξής:

• για το τμήμα της δαπάνης μέχρι πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) ευρώ παρέχεται το εκατό τοις εκατό (100%) της ανώτατης επιτρεπόμενης έντασης περιφερειακής ενίσχυσης στην οικεία περιοχή, εξαιρουμένης της αυξημένης έντασης ενίσχυσης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ανώτατο περιφερειακό όριο),
• για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα πενήντα εκατομμύρια (50.000.000) ευρώ και μέχρι εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ παρέχεται το πενήντα τοις εκατό (50%) του ανώτατου περιφερειακού ορίου,
• για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα εκατό εκατομμύρια (100.000.000) ευρώ δεν παρέχεται κανένα ποσοστό ενίσχυσης.

Οι δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων έχουν τα παρακάτω ποσοστά ενισχύσεων.

 

Μέγιστο ποσό ενίσχυσης ανά επενδυτικό σχέδιο πέντε (5) εκατομμυρίων ευρώ

Μέγιστο ποσό ενισχύσεων ανά φορέα δέκα εκατομμύρια (10.000.000) ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων.

---

ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

• η κατασκευή, η επέκταση, ο εκσυγχρονισμός κτηριακών εγκαταστάσεων καθώς και ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων των κτηρίων καθώς και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. (έως το 45% των περιφερειακών ενισχύσεων γενικά, 60% για τον τουρισμό, 70% για τα logistics και 80% για διατηρητέα)
• η αγορά του συνόλου ή μέρους των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού (κτήρια, μηχανήματα και λοιπός εξοπλισμός), ή και μέρους των στοιχείων ενεργητικού μιας παραγωγικής μονάδας, προκειμένου για ΜΜΕ, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

- η μονάδα αυτή έχει παύσει τη λειτουργία της,
- η απόκτηση πραγματοποιείται από το φορέα της επένδυσης που δεν σχετίζεται με τον πωλητή,
- η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς,
- τα μηχανήματα και ο λοιπός εξοπλισμός δεν δύνανται να είναι παλαιότερα των δέκα (10) ετών από την ημερομηνία πρώτης κτήσης τους.

• η αγορά και εγκατάσταση καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας,
• τα μισθώματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων
• οι δαπάνες εκσυγχρονισμού ειδικών εγκαταστάσεων (που δεν αφορούν σε κτήρια) και μηχανολογικών εγκαταστάσεων
• Άυλες δαπάνες (έως 50% του επενδ. Σχεδίου για μεγάλες και έως 75% του επενδυτικού σχεδίου για ΜΜΕ) 

- μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων,
- συστήματα διασφάλισης και ελέγχου ποιότητας, πιστοποιήσεων, προμήθειας και εγκατάστασης λογισμικού και συστημάτων οργάνωσης της επιχείρησης

• μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου υπολογιζόμενο για περίοδο δύο ετών από την δημιουργία κάθε θέσης το οποίο αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη μόνο αυτοτελώς και όχι σε συνδυασμό με τις προηγούμενες δαπάνες.

ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ:

• Επενδυτικές δαπάνες για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ΜΜΕ (μελέτες και αμοιβές συμβούλων) για νέες ΜΜΕ (έως 5% του επενδυτικού σχεδίου και έως 50.000 ευρώ)
• Δαπάνες εκκίνησης (άρθρο 22 Γ.Α.Κ.) για τις υπό ίδρυση μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Ενίσχυση έως 10% της συνολικής ενίσχυσης και έως 100.000 ευρω. Για καινοτόμες επιχειρήσεις τα ποσά διπλασιάζονται.
• Δαπάνες καινοτομίας για ΜΜΕ (άρθρο 28 Γ.Α.Κ.)(έως 100.000 ευρώ και έως 1% του επενδυτικού σχεδίου), και όπως αυτές εξειδικεύονται ακολούθως:

- δαπάνες για την απόκτηση, επικύρωση και προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και λοιπών άυλων στοιχείων ενεργητικού,
- δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού υψηλής ειδίκευσης, το οποίο απασχολείται σε δραστηριότητες ανάπτυξης και καινοτομίας, που αποσπάται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από οργανισμό έρευνας και διάδοσης γνώσεων ή από μεγάλη επιχείρηση, σε νέες θέσεις που έχουν δημιουργηθεί προς τον σκοπό αυτό στη δικαιούχο επιχείρηση και δεν αντικαθιστά άλλο προσωπικό,
- δαπάνες για συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας.
- Δαπάνες για διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία για ΜΜΕ,(έως 20% του επενδυτικού σχεδίου) όπως αυτές εξειδικεύονται ακολούθως:
- δαπάνες προσωπικού,
- δαπάνες οργάνων, εξοπλισμού, κτηρίων και γηπέδων, για όσο χρόνο και με τον όρο ότι χρησιμοποιούνται για το έργο,
- δαπάνες για γνώσεις και διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αγοράστηκαν ή ελήφθησαν με άδεια εκμετάλλευσης από εξωτερικές πηγές με τήρηση της αρχής των ίσων αποστάσεων,
- πρόσθετα γενικά έξοδα και λοιπές λειτουργικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένου του κόστους υλικών, εφοδίων και συναφών προϊόντων που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση του έργου,

• Δαπάνες για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας (έως 50% του επενδυτικού σχεδίου) με ενίσχυση (άρθρο 27, παρ. 7 και 8Γ.Α.Κ.): 

- για τις επενδυτικές ενισχύσεις, οι επενδυτικές δαπάνες σε άυλα και ενσώματα στοιχεία ενεργητικού για την κατασκευή ή την αναβάθμιση συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας
- για τις ενισχύσεις λειτουργίας, οι δαπάνες προσωπικού και οι διοικητικές δαπάνες (συμπεριλαμβανομένων των γενικών εξόδων) σχετικά με:
- τον συντονισμό του συνεργατικού σχηματισμού για τη διευκόλυνση της συνεργασίας, την ανταλλαγή πληροφοριών και την παροχή ή τη διάθεση των εξειδικευμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης των επιχειρήσεων,
- την προβολή του συνεργατικού σχηματισμού για την αύξηση της συμμετοχής νέων επιχειρήσεων ή οργανισμών, καθώς και για την αύξηση της προβολής του σχηματισμού,
- τη διαχείριση των εγκαταστάσεων του συνεργατικού σχηματισμού, την οργάνωση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, εργαστηρίων και συνεδρίων για τη στήριξη της διάδοσης των γνώσεων, της δικτύωσης και της διεθνούς συνεργασίας.
- Οι ενισχύσεις λειτουργίας για τη λειτουργία συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας δύνανται να χορηγηθούν για διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δέκα έτη.

• Επενδυτικές δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης (άρθρο 38 Γ.Α.Κ.).Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που απαιτούνται ώστε να επιτευχθεί το υψηλότερο επίπεδο ενεργειακής απόδοσης. Οι δαπάνες που δεν συνδέονται άμεσα με την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου ενεργειακής απόδοσης δεν συνιστούν επιλέξιμες δαπάνες.
• Επενδυτικές δαπάνες για τη συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ (άρθρο 40 Γ.Α.Κ.). Οι επενδυτικές ενισχύσεις χορηγούνται μόνο σε πρόσφατα εγκατεστημένη ή ανακαινισμένη δυναμικότητα παραγωγής. Επιλέξιμες δαπάνες είναι οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες σε εξοπλισμό που χρειάζεται η εγκατάσταση για να λειτουργήσει ως εγκατάσταση συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης, σε σύγκριση με συμβατικές εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή θέρμανσης της ίδιας δυναμικότητας, ή οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες για την αναβάθμιση της απόδοσης, αν η υπάρχουσα εγκατάσταση έχει ήδη επιτύχει το όριο υψηλής απόδοσης. Στην περίπτωση σταθμών ηλεκτρικής ισχύος άνω του 1MW, επιλέξιμες δαπάνες θεωρούνται μόνο αυτές που αντιστοιχούν σε παραγωγή θερμότητας η οποία αξιοποιείται για θέρμανση διεργασιών ή χώρων.
• Δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (άρθρο 41 Γ.Α.Κ.). Για αυτοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή/και παραγωγή θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ για ιδία χρήση, για επενδυτικά σχέδια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά έργα, για επενδυτικά σχέδια παραγωγής θερμότητας/ψύξης από ΑΠΕ, καθώς και για επενδυτικά σχέδια παραγωγής αειφόρων βιοκαυσίμων τα οποία δεν είναι βασιζόμενα σε εδώδιμα φυτά και δεν υπόκεινται σε υποχρέωση εφοδιασμού ή ανάμειξης είναι επιλέξιμες οι πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες που είναι απαραίτητες για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, εφόσον χορηγούνται μόνο σε νέες εγκαταστάσεις. Ειδικά, για επενδυτικά σχέδια Υβριδικών Σταθμών ΑΠΕ στα ΜΔΝ επιλέξιμες είναι οι δαπάνες του συστήματος αποθήκευσης, εφόσον χορηγούνται μόνο σε νέες εγκαταστάσεις..
• Δαπάνες για εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης (άρθρο 46 Γ.Α.Κ.). Επιλέξιμες δαπάνες για τη μονάδα παραγωγής είναι οι πρόσθετες δαπάνες που απαιτούνται για την κατασκευή, την επέκταση και την ανακαίνιση μιας ή περισσότερων μονάδων παραγωγής θερμικής ενέργειας, ώστε να μπορέσουν να αποτελέσουν αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, όπως αυτό προβλέπεται στο άρθρο 3 του Ν. 4342/2015, σε σύγκριση με μια συμβατική μονάδα παραγωγής. Η επένδυση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος ενεργειακά αποδοτικής τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης

 

---

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

 3 έτη με δυνατότητα διετούς παράτασης εφόσον έχει υλοποιηθεί το 50% του επενδυτικού σχεδίου.

---

ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

1.       Ενισχύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού

•   Αφορά μόνο μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις
• Επιλέξιμες δαπάνες
  • αγορά και εγκατάσταση καινούργιων μηχανημάτων,
  • αγορά και εγκατάσταση μηχανημάτων όχι παλαιότερων των 10 ετών από την ημερομηνία πρώτης κτήσης τους, που προέρχονται από παραγωγική μονάδα που έχει κλείσει
  • μισθώματα χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων μηχανημάτων με την υποχρέωση ότι αυτά θα περιέλθουν στην κυριότητα του μισθωτή κατά τη λήξη της οικείας σύμβασης χρηματοδοτικής μίσθωσης,
  • αγορά μεταφορικών μέσων εντός της μονάδας
• Είδος ενίσχυσης – Φορολογική απαλλαγή
• Ύψος ενίσχυσης – οι μέγιστες ενισχύσεις του παραρτήματος Δ

 

2.       Γενική Επιχειρηματικότητα

•  Αφορά το σύνολο των επιλέξιμων επιχειρήσεων για το σύνολο των επιλέξιμων δραστηριοτήτων
• Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες
  • περιφερειακών ενισχύσεων
  • δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων
    • συμβουλευτικές υπηρεσίες
    • δαπάνες εκκίνησης των υπό ίδρυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων
    • ενεργειακές δαπάνες (ενεργειακής απόδοσης, συμπαραγωγή – αυτοπαραγωγή από ΑΠΕ, τηλεθέρμανση – τηλεψύξη
• Ενισχύονται με τα μέγιστα ποσοστά ενισχύσεων για
  • Φορολογική απαλλαγή
  • Χρηματοδοτική μίσθωση
  • Κόστος δημιουργημένης απασχόλησης
• Ενισχύονται με το 70% των μέγιστων ποσοστών ενίσχυσης για την ενίσχυση της επιχορήγησης εφόσον ανήκουν στο καθεστώς των ειδικών κατηγοριών ενισχύσεων

 

3.   Νέες και υπό σύσταση ανεξάρτητες ΜΜΕ.

•   Αφορά τις νέες (έως 7 έτη από την ίδρυσή τους) και τις υπό σύσταση μικρές και πολύ μικρές ανεξάρτητες επιχειρήσεις   για το σύνολο των επιλέξιμων δραστηριοτήτων
• Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες
• περιφερειακών ενισχύσεων
• δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων
• συμβουλευτικές υπηρεσίες
• δαπάνες εκκίνησης των υπό ίδρυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων
• ενεργειακές δαπάνες (ενεργειακής απόδοσης, συμπαραγωγή – αυτοπαραγωγή από ΑΠΕ, τηλεθέρμανση – τηλεψύξη
• Ενισχύονται με τα μέγιστα ποσοστά ενισχύσεων για
• Φορολογική απαλλαγή
• Χρηματοδοτική μίσθωση
• Κόστος δημιουργημένης απασχόλησης
• Ενισχύονται με το 70% των μέγιστων ποσοστών ενίσχυσης για την ενίσχυση της επιχορήγησης
• Ενισχύονται με το 100% των μέγιστων ποσοστών ενίσχυσης για την ενίσχυση της επιχορήγησης εφόσον ανήκουν στο καθεστώς των ειδικών κατηγοριών ενισχύσεων

 

4.       Ενισχύσεις καινοτομικού χαρακτήρα για ΜΜΕ

•  Αφορά Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) για επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος αφορούν στην ανάπτυξη τεχνολογίας ή/και στη δια της τεχνολογικής ανάπτυξης παροχή υπηρεσιών, παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή στην εισαγωγή διαδικαστικών ή οργανωτικών καινοτομιών.
•  Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες
• περιφερειακών ενισχύσεων
• δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων
• συμβουλευτικές υπηρεσίες
• δαπάνες καινοτομίας
• δαπάνες διαδικαστικής και οργανωτικής καινοτομίας
• ενεργειακές δαπάνες (ενεργειακής απόδοσης, αυτοπαραγωγή από ΑΠΕ)
• Ενισχύονται με τα μέγιστα ποσοστά ενισχύσεων για
• Φορολογική απαλλαγή
• Χρηματοδοτική μίσθωση
• Κόστος δημιουργημένης απασχόλησης
• Ενισχύονται με το 70% των μέγιστων ποσοστών ενίσχυσης για την ενίσχυση της επιχορήγησης
• Ενισχύονται με το 100% των μέγιστων ποσοστών ενίσχυσης για την ενίσχυση της επιχορήγησης εφόσον ανήκουν στο καθεστώς των ειδικών κατηγοριών ενισχύσεων

5.       Συνέργειες και Δικτυώσεις – clusters

•  Σχηματισμοί συνέργειας και δικτύωσης (συστάδες - clusters, εφεξής clusters) θεωρούνται για τις ανάγκες του παρόντος νόμου δίκτυα επιχειρήσεων και ερευνητικών/εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (συμπεριλαμβανομένων πανεπιστημίων, δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και ΝΠΔΔ,ΝΠΙΔ κ.λπ.), που δραστηριοποιούνται σε περιφερειακό ή διαπεριφερειακό επίπεδο και έχουν θεματική εστίαση.
• Στα clusters που υπάγονται στο παρόν καθεστώς, πρέπει να συμμετέχουν τουλάχιστον:
  • οχτώ (8) επιχειρήσεις για επενδυτικά σχέδια που πρόκειται να υλοποιηθούν στην Περιφέρεια Αττικής ή στο Νομό Θεσσαλονίκης, ή
  • πέντε (5) επιχειρήσεις για επενδυτικά σχέδια, που πρόκειται να υλοποιηθούν στους λοιπούς νομούς της επικράτειας.
  • Στο παρόν καθεστώς υπάγονται επενδυτικά σχέδια των οποίων οι κοινές δράσεις τελούν σε συνάφεια ή προς εξυπηρέτηση και υποστήριξη των κύριων δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων και φορέων που απαρτίζουν τα clusters. Κατ’ εξαίρεση των, δύνανται να υπαχθούν στο παρόν καθεστώς επενδυτικά σχέδια, των οποίων η κοινή δράση αφορά στους εξής Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας:
    • -69- Νομικές και λογιστικές δραστηριότητες.
    • -70.2- Δραστηριότητες παροχής συμβουλών διαχείρισης.
    • -71- Αρχιτεκτονικές δραστηριότητες και δραστηριότητες μηχανικών – τεχνικές δοκιμές και αναλύσεις.
    • -73- Διαφήμιση και έρευνα αγοράς.
    • Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων και των συμβουλευτικών υπηρεσιών
    • Για clusterκαινοτομίας επιλέξιμες είναι μόνο οι δαπάνες clusterκαινοτομίας
    • Τα clusters που αποτελούνται από ΜΜΕ, ενισχύονται με τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, με τα μέγιστα ποσοστά ενίσχυσης
    • Στα clusters, στα οποία περιλαμβάνεται τουλάχιστον μία μεγάλη επιχείρηση, με ποσοστό συμμετοχής στο φορέα διαχείρισης μεγαλύτερο του 50%, παρέχονται τα κίνητρα της φορολογικής απαλλαγής, της επιδότησης της χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης με τα μέγιστα ποσοστά ενίσχυσης

6. Ενισχύσεις για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας

7. Ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί – ταμεία συμμετοχών

8. Ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια

9. Επενδύσεις μείζονος μεγέθους

 

---

ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ

 

Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων, όπως αυτές ορίζονται στα επιμέρους καθεστώτα του Ειδικού Μέρους, παρέχονται σε:

• εξωστρεφείς: μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αύξησαν την εξωστρέφειά τους, δηλαδή το λόγο αξίας των εξαγωγών τους προς τον κύκλο εργασιών τους, σε ποσοστό τουλάχιστον 10% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν την αίτηση υπαγωγής, είτε σε ποσοστό τουλάχιστον 5% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, εφόσον οι εξαγωγές τους καταλαμβάνουν περισσότερο από το 70% του κύκλου εργασιών τους το τρίτο έτος πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου,
• καινοτόμες: μικρομεσαίες επιχειρήσεις, των οποίων οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης έχουν υπερβεί το 10% του συνόλου των λειτουργικών τους δαπανών, για ένα τουλάχιστον έτος από τα τρία τελευταία πριν την αίτησης υπαγωγής,
• ανεξάρτητες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες, μετά την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου προχωρούν σε διαδικασία συγχώνευσης είτε με απορρόφηση είτε με δημιουργία νέας εταιρείας, αποκλειόμενης ρητά της εξαγοράς,
• επιχειρήσεις οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση της απασχόλησής τους: μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αύξησαν την απασχόλησή τους (με βάση τις Ετήσιες Μονάδες Εργασίας) σε ποσοστό τουλάχιστον 10% την τελευταία τριετία πριν την αίτηση υπαγωγής
• συνεταιρισμούς, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) καθώς και Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ) και Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ)
• επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υλοποιούνται σε έναν από τους κλάδους Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και αγροδιατροφής, ως κύριο κλάδο δραστηριότητάς τους,
• επιχειρήσεις οι οποίες επιτυγχάνουν αυξημένη προστιθέμενη αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ κατά το χρόνο της έκδοσης της απόφασης προκήρυξης σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου τους,
• επιχειρήσεις, των οποίων το υπαγόμενο επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (Β.Ε.ΠΕ.), Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.)εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης(Ε.Π.Ε.Β.Ο.), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (ΘΥ.Κ.Τ.) και δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης,
• επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε ειδικές περιοχές, οι οποίες αναφέρονται στο σχετικό Παράρτημα. Μια περιοχή χαρακτηρίζεται ως ειδική, εφόσον τηρεί τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:
  • ορεινή περιοχή, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της ΕΛ.ΣΤΑΤ., εκτός των Δημοτικών Ενοτήτων που συνιστούν μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας,
  • παραμεθόρια περιοχή, δηλαδή περιοχές σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα καθώς και τα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, της νήσου της Σαμοθράκης του Νομού Έβρου και του Νομού Δωδεκανήσων,
  • νησιωτική περιοχή, δηλαδή τα νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 3.000κατοίκων, και
  • περιοχές που παρουσιάζουν μεγάλη πληθυσμιακή μείωση, όπως αυτή προκύπτει κατά τα έτη των δύο πιο πρόσφατων απογραφών (2001 και 2011), και αφορά μείωση μόνιμου πληθυσμού άνω του 30%,
  • επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε περιοχές με ιδιαίτερα αυξημένες μεταναστευτικές ροές και ιδίως: Αγαθονήσι, Κάλυμνος, Καστελόριζο, Κως, Λέρος, Λέσβος, Σάμος, Σύμη, Χίος. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Εσωτερικών δύνανται να επανακαθορίζονται οι ως άνω περιοχές ανάλογα με τις μεταναστευτικές ροές

 

 

Download

Ενημερωτικό Έντυπο

 

Παρακαλώ επιλέξτε από τη λίστα στα αριστερά.